Bezzałogowe Pojazdy Lądowe przyszłość czy wymóg teraźniejszości?

Użycie na współczesnym polu walki nawet najbardziej zaawansowanego techniczne sprzętu bojowego bez odpowiednio przygotowanego personelu – żołnierzy nie będzie skutecznie i nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Dobrze wyszkolony żołnierz jest największą wartością, dlatego wojsku przyświecać powinna zasada „nie narażaj żołnierzy jeżeli na pole walki możesz wysłać roboty i drony”.

Zasada ta jest szeroko stosowana z wykorzystaniem dronów powietrznych, natomiast drony lądowe nie doczekały się jeszcze tak masowego użycia bojowego. Trwają wprawdzie intensywne prace nad rozwojem tego rodzaju środka walki, ale na rezultaty trzeba poczekać. Wzrasta również zainteresowanie wprowadzeniem tego typu uzbrojenia. W czasie tegorocznej edycji  targów EUROSATORY 18 wyroby swoje prezentowało 1780 wystawców z 63 państw, jeden z salonów w całości poświęcony był dronom. O wielkim zainteresowaniu tego typu uzbrojeniem może świadczyć fakt, że 1/3 oficjalnych delegacji rządowych odwiedziła tę ekspozycję, a szczególnym zainteresowaniem cieszyły się lądowe drony bojowe wspierające działanie piechoty.

Niestety w Polsce ta problematyka wydaje się traktowana trochę „po macoszemu”. Wprawdzie wprowadzane są na wyposażenie SZ RP małe specjalistyczne bezpilotowe pojazdy rozpoznawcze i inżynieryjne, brak jednak zainteresowania i wymagań na pojazdy większe o masie kilkuset kilogramów i możliwości zespolenia z różnego rodzaju uzbrojeniem strzeleckim, czy przeciwpancernym. Pojazdy tego typu mogą być również wykorzystywanie to przewozu ładunków „na sobie” lub przyczepie w sytuacjach gdzie nie można wykorzystać innych środków transportu.

Bezzałogowe Pojazdy Lądowe (BPL)  uzbrojone (ZSMU z km, ppk, granatnikiem automatycznym itp. w zależności od wariantu i potrzeb), wyposażone w system kamer termowizyjnych można wykorzystać do prowadzenia rozpoznania zarówno w obronie jak i w natarciu. Doskonale sprawdzą się w walce w ternie zurbanizowanym. Są stosunkowo niewielkie, zaś  zastosowanie napędu elektrycznego (hybrydowego) powoduje, że są trudne do wykrycia przez rozpoznanie przeciwnika. Na wyznaczonych posterunkach obserwacyjnych, ubezpieczeniach, zasadzkach itp. bez konieczności rotacji mogą przebywać nieporównywalnie więcej czasu, a zmieniają się tylko obsługi na stanowisku kierowania.

BPL mogą być wykorzystane do wsparcia pododdziałów powietrzno – desantowych, czy kawalerii powietrznej po ich desantowaniu. Mogą służyć jako środek walki i równocześnie jako środek transportu środków walki i wyposażenia żołnierzy.

Pojazdy tego typu można byłoby wykorzystać w misjach do ochrony baz, organizacji stałych i tymczasowych posterunków obserwacyjnych. Równie dobrze sprawdzą się do ochrony lotnisk, rejonów rozmieszczenia stanowisk startowych rakiet OP i PR (takie wykorzystanie dronów lądowych przewidują Rosjanie).

BPL stwarzają również możliwości skrytego dowozu/uzupełnia środków walki pododdziałów prowadzących działania w mieście, czy wysuniętych pozycjach. Mogą być również przeznaczone do ewakuacji rannych i poszkodowanych z miejsc uniemożliwiających ewakuację metodami tradycyjnymi.

Zachowanie możliwości modułowego wyposażenia BPL po zastosowaniu specjalistycznych sensorów rozpoznania inżynieryjnego lub chemicznego pozwoli wykrywać i neutralizować miny, IED oraz rozpoznawać rejony skażone, a w szczególnych przypadkach prowadzić ich odkażanie. Ponadto mogą być wykorzystane do maskowania poprzez tworzenia pozornych stanowisk dowodzenia, działania środków radiolokacyjnych, czy zadymiania terenu.

Bezzałogowe Pojazdy Lądowe mogą być szeroko wykorzystane w sektorze „cywilnym” – ratowniczym. Zastosowanie urządzeń pozwalających na użycie systemów gaśniczych umożliwi bez narażania człowieka prowadzenie rozpoznania i akcji gaśniczych np. w wielopowierzchniowych magazynach, halach przemysłowych, składowiskach materiałów niebezpiecznych, parkingach podziemnych, lasach itp. ponadto mogą ułatwić ewakuację poszkodowanych.

Pojazdów „typu cargo” można użyć do wsparcia akcji ratowniczej w obszarach klęsk żywiołowych (trzęsienia ziemi, tajfuny, tereny popowodziowe), wykorzystać do przewozu wyposażenia ratowników, ewakuacji rannych i poszkodowanych. Zastosowanie sensorów skanujących teren ułatwi prowadzenie poszukiwań zaginionych w gruzowiskach, czy obszarach osunięć ziemi itp. 

Pojazdy bojowe posiadające możliwości rozpoznania terenu w tym wykrywania min EOD i innych pułapek mogą być wykorzystane w szczególnych sytuacjach przez policyjne jednostki antyterrorystyczne. Nie byłoby tak ogromnych strat w czasie prowadzenia operacji w Magdalence, gdyby antyterroryści dysponowali pojazdami tego typu.

Bezpilotowe Pojazdy Lądowe w przyszłości będą ważnym elementem pola walki, ale również elementem wsparcia wielu działań na rynku cywilnym. Wymaga to, niewątpliwie pozyskania nowych technologii, z co za tym idzie wielkich nakładów finansowych. Kluczowym jednak w mojej ocenie jest zrozumienie przez decydentów iż lepiej posłać drona/robota i nawet go stracić niż narazić życie człowieka. Nie wdrożymy nowych technologii jeżeli zamiast poszukiwania sposobów wykorzystania dronów/robotów nasze myślenie sprowadzone będzie do rozważań: jak je transportować i kto będzie odpowiadał w wypadku ich uszkodzenia lub straty.

W US Army w 2017 roku opublikowano dokument Robotic and Autonomous Systems – określony jako strategia rozwoju maszyn przyszłości. Dokument ten zawiera wytyczne odnośnie robotów towarzyszących piechocie, które traktowane są jako pilna potrzeba możliwa do realizacji już od 2020 roku.  Uważam, że i w Polsce powinno się podjąć kompleksowe, skoordynowane działanie w celu rozwoju bezzałogowych pojazdów.