Chińska „Dolina Krzemowa”

Chiny znane są z realizowania najbardziej nowatorskich inwestycji na świecie. Każdy projekt zatwierdzony przez Pekin cechuje się rozmachem oraz próbą zastosowania najnowszej technologii. Na specyfikę chińskich inwestycji wpływa przede wszystkim ogromny obszar Państwa Środka oraz niebotyczna liczba ludności zamieszkująca zurbanizowane tereny. Z tego względu, najważniejszym czynnikiem umożliwiającym powstawanie nowych projektów są zastosowania logistyczne. To one gwarantują realizację założonego planu przy jak najmniejszym nakładzie finansowym.

Obecnie najgłośniejszym zaangażowaniem chińskiego kapitału jest projekt One Belt One Road, umożliwiający gospodarczą ekspansję Państwa Środka wgłąb Europy. Realizacja planu ściaga na siebie uwagę mediów oraz polityków z całego świata. Z tego względu pominięciu ulega równie nowatorski plan Greater Bay Area, dążący do utworzenia „chińskiej Doliny Krzemowej”.

Próba zdominowania zachodniej gospodarki

Według założeń Pekinu, Greater Bay Area skupia się przede wszystkim na przekształceniu Doliny Rzeki Perłowej, łącząc ze sobą, za pomocą szlaków komunikacyjnych: Hong Kong, Makau oraz dziewięć miast prowincji Guangdong, wśród których znajdują się: Guangzhou, Shenzhen, Dongguan, Foshan, Zhongshan, Huizhou, Jiangmen, Zhuhai oraz Zhaoqing. Charakteryzując projekt, należy wspomnieć o podobnych inwestycjach powstałych na świecie. Mowa tu przede wszystkim o San Francisco Bay Area (obszar zwany Doliną Krzemową), New York Metropolitan Area oraz Tokyo Bay Area. Wymienione obszary stanowią największe i zarazem najnowocześniejsze skupiska firm zajmujących się nowoczesną technologią oraz sztuczną inteligencją. Trzeba jednak zaznaczyć, że inwestycja chińska nie stanowi jedynie odzwierciedlenia powstałych już przedsięwięć. Warto odnieść się do słów Chena Guanghana, profesora z Instytutu Badawczego Uniwersytetu Sun Yatsena ds. rozwoju Guangdong, Hongkongu i Makau, który powiedział, że „projekt jest nowatroski, szczególnie, gdy weźmie się pod uwagę połączenie zupełnie innych terenów podatkowych, prawnych oraz celnych” [1].

Próba integracji poszczególnych obszarów z odmienną historią i kulturą to pomysł wymagający odpowiedniej strategii socjologicznej. Hong Kong, będąc byłą kolonią brytyjską, funkcjonuje pod względem prawnym zupełnie inaczej aniżeli Shenzhen i pozostałe miasta kontynentalne. Różnice można znaleźć także w przypadku spuścizny kulturowej. Miasto wyspiarskie od wielu lat tworzone na wzór zachodni pod przewodnictwem angielskiego gubernatora posiada większą dozę demokracji niż obszary od początku zależne od Pekinu. Z tego względu ludzie żyją tam zupełnie inaczej, posiadając odmienne priorytety.

Porównując Greater Bay Area do podobnych projektów w USA oraz Japonii, natychmiastowo rysuje się przewaga projektu chińskiego na wielu płaszczyznach. Jeśli porównamy obszar zaangażowany inwestycyjnie, otrzymamy wówczas znaczną przewagę Greater Bay Area. Przykładowo, teren zatoki San Francisco zamieszkuje ok. 7,8 mln ludzi, obszar metropolitarny Nowego Jorku liczy 20 mln mieszkańców, a obszar zatoki Tokio liczy 44 mln mieszkańców. Natomiast na terenie chińskim mieszka ponad 69,5 mln ludzi. Podobnie w przypadku powierzchni zaangażowanego terenu. Chińskie 55 tys. km kwadratowych niezaprzeczalnie góruje nad 18 tys. km kwadratowych zatoki San Francisco, 21 tys. obszaru metropolitarnego Nowego Jorku oraz 13,6 tys. km kwadratowych zatoki Tokio [2].

Greater Bay Area może konkurować z pozostałymi projektami przede wszystkim pod względem zróżnicowania sektorów przemysłu obecnych w regionie. Nie bez znaczenia pozostaje udział przedsiębiorstw technologicznych z Senzhen, takich jak Tencent, DJJ, Huawei oraz ZTE. Firmy te zaczynają stanowić główną konkurencję dla partnerów z Doliny Krzemowej. Należy wspomnieć także o przemyśle samochodowym zlokalizowanym w Kantonie oraz przemyśle urządzeń znajdującym się w Zhuhai i Foshan. Wymienione miasta i firmy zmuszają zatokę Tokio do ciągłego wdrażania nowych rozwiązań. Nie bez znacznia pozostaje pozycja Makau, które oferuje najlepsze usługi turystyczne, w tym hazardowe, dla klientów z całej półkuli wschodniej. Azjatyckie Las Vegas nie tylko świetnie zaspokaja stale rosnące potrzeby rozrywkowe, ale przede wszystkim przyciąga przepływ kapitału z całej Azji Wschodniej.

Półprzewodniki i układy scalone przepisem na sukces

Aby sukces został osiągnięty w stosunkowo niewielkim czasie, chińscy inżynierowie muszą skupić się przede wszystkim na produkcji własnych półprzewodników oraz układów scalonych. Stanowi to główne wyzwanie przed projektem Greater Bay Area. Chiny nie będą w stanie osiągnąć prymu w wdrażaniu nowatorskich rozwiązań, korzystając z półprzewodników i układów scalonych sprowadzanych z Zachodu. Aby zrobić duży krok na przód, należy opatentować własne produkty, których używanie nie będzie ograniczone i kontrolowane przez zagraniczne firmy. Kolejnym wyzwaniem jest sposób prowadzenia integracji regionalnej. Największym zagrożeniem dla powstającego projektu jest wewnętrzna konkurencja. Gdy dochodzi do połączenia całkowicie kontrolowanego przez Chiny Shenzhen razem z Hong Kongiem, który boryka się z falą demonstracji, niemożliwa jest do osiągnięcia pełna współpraca pomiędzy miastami, które różnią się od siebie pod tak wieloma względami.

Z pewnością ciężko jest zagrozić międzynarodowej pozycji Doliny Krzemowej i zanegować jej wieloletni wpływ na rozwój technologii oraz sztucznej inteligencji. Obszar zatoki San Francisco od wielu lat ewoluuje, rozrastając się na sąsiadujące obszary. Największe korporacje zakładają nowe ośrodki naukowo-badawcze, których celem jest wspieranie rozwoju technologii. Z roku na rok powstają także nowe start-upy, które śmiało wdrażają nowe rozwiązania, stawiając przede wszystkim na zysk. Co ważne, do tej pory obszar Doliny Krzemowej rozwijał się niezależnie od decyzji amerykańskiego rządu. Jednakże biorąc pod uwagę bieżącą sytuację polityczną, możemy w przyszłości spodziewać się ogromnego rozkwitu Greater Bay Area, co odbędzie się kosztem San Francisco Bay Area. Rynek azjatycki posiada ogromny potencjał, gospodarka całej Azji posiada wiele nisz, które domagają się zapełnienia. Ogromny wpływ na sukces Państwa Środka mają stosunki międzynarodowe w Azji, ze szczególnym uwzględnieniem malejącego znaczenia Stanów Zjednczonych na kontynencie azjatyckim.

[1] https://www.washingtonpost.com/world/china-wants-to-pull-hong-kong-into-a-greater-bay-area-that-could-compete-with-silicon-valley/2019/02/19/71f2518c-3412-11e9-946a-115a5932c45b_story.html (dostęp 10.01.2020).

[2] https://thediplomat.com/2019/07/is-the-greater-bay-area-chinas-future (dostęp 11.01.2020).