Kazakhstan 2050 Strategy – czy pandemia wpłynie znacząco na realizację projektu?

Epidemia COVID-19 ma wpływ na każdy sektor gospodarki. Wydarzenia ostatnich miesięcy całkowicie zmieniły narrację na arenie międzynarodowej, w zdecydowany sposób hamując rozwój kooperacji gospodarczej pomiędzy krajami. Organy rządzące musiały skupić się na problemach wewnętrznych, a najważniejszą kwestią okazał o się zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom.

Kazakhstan 2050 Strategy – realizacja planu w perspektywie długoterminowej

Kazakhstan 2050 Strategy jest projektem narodowym Kazachstanu, którego założenia zostały wygłoszone pod przewodnictwem Nazarbajewa. Celem szeroko zakrojonej inicjatywy gospodarczej jest osiągnięcie co najmniej trzydziestej pozycji w rankingu najlepiej rozwiniętych krajów, nie tylko za pomocą wzrostu gospodarczego, ale głównie dzięki szerszemu zakresowi osiągnięspołecznych, środowiskowych i instytucjonalnych. Do 2050 roku Republika Kazachstanu ma stać się krajem z wysoce wykształconą populacją, zrównoważonym sektorem energetycznym, gospodarką opartą na odnawialnych źródłach energii, która będzie odporna na zmiany klimatyczne, zdecentralizowaną gospodarką miejską i regionalną, a także z polityką zagraniczną, która umożliwia harmonijne stosunki z sąsiadującymi państwami.

Te założenia mają stanowić wynik zręcznej polityki międzynarodowej opierającej się głównie na współpracy z Chińską Republiką Ludową, która stanowi clue całej inicjatywy. Jednym z narzędzi, które mają uczynić projekt wysoce efektywnym, jest bez wątpienia Nurly Zhol. Symboliczna nazwa tłumaczona najczęściej jako „świetlista ścieżka” odnosi się do założeń zakrojonego na szeroką skalę projektu infrastrukturalnego. Celem inicjatywy jest rozbudowa dróg, kolei, portów lotniczych oraz terminali, która umożliwi pełną integrację Republiki z zagranicznymi sieciami transportowymi, ale również stworzy bazę pod dalszy rozwój kraju. Nurly Zhol traktuje o nadaniu Kazachstanowi miana centrum ruchu lądowego i lotniczego, które uczyni z kraju transkontynentalny korytarz transportowy łączący Azję Wschodnią z Europą, a w przyszłości także Azję Południowo-Wschodnią z Europą. ChRL została mianowana jednym z największych partnerów i inwestorów programu. Czas trwania projektu kończy się w 2025 roku i, wedle założeń, ma stanowić istotne wsparcie dla realizacji inicjatywy Kazakhstan 2050 Strategy.

Polityka prowadzona przez Nazarbajewa oraz Tokajewa dąży do maksymalizacji znaczenia geostrategicznego poprzez ścisłą współpracę z Pekinem. Stolica Chin dysponuje kapitałem, który ma doprowadzić Nur-Sułtan do zrealizowania planów gospodarczych. Kazachstan, jako niekwestionowany lider państw Azji Centralnej, może liczyć na większe wsparcie od pozostałych państw regionu i jest kluczowym partnerem politycznym Chin.

Epidemia taka jak wszędzie?

Epidemia, mająca swój początek w Chinach, na początku tego roku rozprzestrzeniła się na cały świat. W wielu przypadkach skutkowało to ochłodzeniem stosunków międzynarodowych. Raport OECD „The COVID- 19 crisis in Kazakhstan” rzetelnie dokumentuje wpływ początku pandemii na spowolnienie dynamicznie rozwijających się relacji na linii Pekin-Nur-Sułtan. Z racji obostrzeń, aż 80% przedsiębiorców zawiesiło swoją działalność, a w samym mieście Ałmaty (była stolica Republiki Kazachstanu) liczba pracowników fabryk spadła o ok. 266 000. Powyższe dane dobitnie pokazują, że epidemia w Kazachstanie odciśnie długoterminowe piętno na rozwoju gospodarki. Kilkumiesięczny przestój wpłynie negatywnie na realizację zarówno projektów: Belt and Road Initiative, Kazakhstan2050 Strategy oraz Nurly Zhol. Ograniczenie kooperacji z ChRL miało miejsce już na początku 2020 roku, wówczas Chiny zmagały się z największą falą zachorowalności. Pekin przywrócił już większość sektorów gospodarki wewnątrz kraju, jednakże niepewna sytuacja międzynarodowa wciąż powoduje zastój w rozwoju projektów gospodarczych.

Warto jednak zaznaczyć niebagatelny wpływ pandemii na rozwój nowoczesnych technologii w Kazachstanie. Postęp był możliwy głównie przez kooperację z ChRL, która wspierała Nur-Sułtan w aplikowaniu rozwiązań we wszystkie sektory państwowe. W okresie wiosennym, to właśnie wdrażanie innowacyjnych rozwiązań pozwoliło na opanowanie liczby zachorowań. Anna Gussarova w artykule „Kazakhstan Experiments With Surveillance Technology to Battle Coronavirus Pandemic” zdecydowanie podkreśla skutki monitorowania rozprzestrzeniającego się wirusa za pomocą nowoczesnych urządzeń elektronicznych, co bezpośrednio przyspieszy proces szeroko zakrojonego procesu cyfryzacji Kazachstanu. Mowa tu przede wszystkim o urządzeniach odczytujących temperaturę ciała oraz kamerach noktowizyjnych szczytujących rysy twarzy osób przebywających na ulicach stolicy, transportujących je następnie do bazy danych. Sprzęt powstał we współpracy z chińskimi przedsiębiorstwami, a technologie rozpoznawania i identyfikacji biometrycznej oraz nadzoru wideo zostały opracowane przez Korkem Telecom, przedsiębiorstwo z siedzibą w Nur-Sułtanie, które działa w ścisłej współpracy z Hikvision i Dahua Technology.

Trzydziesta pozycja do 2050 roku – czy to wciąż realne założenie?

Zwołana w październiku konferencja prasowa z udziałem kazachskiego ministra finansów, Yerulana Zhamaubayeva, skutkowała dużym poruszeniem nie tylko w kraju, ale również na arenie międzynarodowej. Minister przedstawił projekt o doprecyzowaniu budżetu na rok 2020, uwzględniając w nim nie tylko środki przeznaczane na opanowanie sytuacji w kraju, ale przede wszystkim działania stymulujące narodowe projekty. Polityk zaprezentował stanowisko rządu, którego priorytetowym zadaniem stało się podjęcie szeregu działań, które mają na celu jak najszybsze wznowienie prac nad realizacją planów Kazakhstan 2050 Strategy oraz Nurly Zhol. Aby prace były efektywne, przeznaczono na nie sporą część budżetu.

Polityka Kazachstanu często bywa krytykowana przez wiele niezależnych podmiotów. Politykom zarzuca się przede wszystkim zbyt duże przyzwolenie na wdrażanie chińskiej nowoczesnej technologii, szczególnie podczas prób opanowania epidemii w kraju. Kazachstan naprawdę szybko zareagował na epidemię. Mowa tu oczywiście o licznych zakazach dotyczących eksportowania dóbr, szczególnie żywności. Nawet w sytuacji kryzysowej, kazachscy politycy respektowali założenia Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, nie pozwalając na import surowców spoza obszaru organizacji. Zręczne działania polityczne dotyczą jednak przede wszystkim natychmiastowej reakcji na zagrożenie dla gospodarki, jakim byłoby przerwanie prac nad projektem Kazakhstan 2050 Strategy.

Analizując działania rządu w Kazachstanie i sposób zarządzania kryzysowego, rysuje nam się obraz nie tylko państwa z obszaru Azji Centralnej zmagającego się z pustką tożsamościową po rozpadzie Związku Radzieckiego, dotkniętego przez wiele kryzysów, ale państwa odpowiedzialnego. Pomimo że wiele osób nie zgadza się z reżimem, który występuje w kraju, reakcje rządu na sytuacje ekstremalne i próby ratowania gospodarki w perspektywie długoterminowej, zasługują na międzynarodowe uznanie. Dopóki sytuacja międzynarodowa nie ulegnie unormowaniu, ciężko jednoznacznie stwierdzić czy osiągnięcie trzydziestej pozycji w rankingu najlepiej rozwiniętych krajów na świecie do 2050 roku jest realne. Jednakże nie jest to niemożliwe, gdyż sytuacja kryzysowa dowiodła, że szybkie i stanowcze decyzje mogą pomóc gospodarce stanąć na nogi.