Międzynarodowe centrum finansowe w środku stepu – projekt Astana International Financial Centre

Kazachstan, posiadający dominującą gospodarkę w Azji Środkowej, osiągnął znaczny wzrost PKB od czasów uzyskania niepodległości w 1991 roku. Według danych, w ciągu ostatnich 20 lat średnie tempo wzrostu gospodarczego oscylowało wokół 6%, przede wszystkim dzięki rozkwitowi eksportu. Niebagatelne znaczenie w tej kwestii ma również wzrost krajowego popytu, będący zasługą podwyższenia się dochodów realnych. Analizując kondycję kazachskiej gospodarki, nie sposób nie wspomnieć o okresie 2008-2009, który był pokłosiem kryzysu światowego. Jednakże Kazachstan, dzięki zgromadzonym środkom finansowym z eksportu ropy naftowej, był odporny na wstrząsy zewnętrze. Dzięki temu ostatnia dekada udowodniła, że młode państwo jest w stanie przyciągnąć międzynarodowych inwestorów i czerpać z tego realne korzyści dla rozwoju własnej gospodarki.

Efektywne działania wspierające gospodarkę kraju

Istotny aspekt stanowią również wielkość BIZ na mieszkańca oraz korzystna proporcja wskaźnika BIZ do PKB. Pomimo zmiennego klimatu inwestycyjnego, który ograniczył inwestycje na rynkach wschodzących, Kazachstan pozostał atrakcyjny dla zewnętrznych inwestorów, czego najlepszym dowodem jest dynamiczny rozwój stolicy kraju. Od momentu odzyskania niepodległości przez Republikę Kazachstanu, kraj przyciągnął inwestycje zagraniczne o przybliżonej wartości wynoszącej ok. 320 miliardów dolarów. Wynik ten był możliwy do uzyskania głównie za sprawą ulg gospodarczych, wśród których wymienia się przede wszystkim zwolnienie z cła czy dotacje inwestycyjne. Duże znaczenie miało powołanie specjalnych stref ekonomicznych, które mają za zadanie wyrównanie potencjału inwestycyjnego w każdym z regionów kraju. Za cel podaje się również zlikwidowanie nierówności pomiędzy mniej lub bardziej zamożnymi obszarami. Oczywiste jest, że największe inwestycje skupiają się wokół dwóch największych ośrodków miejskich, Nur-Sułtanu oraz Ałmaty. Jednakże, według założeń, inwestycje mają trafić również do mniejszych miast usytuowanych w mniej atrakcyjnych częściach kraju. Zgodnie z raportem Banku Światowego „Doing Business” 2019, Kazachstan nie tylko zajmuje 28 pozycję na 190 krajów w rankingu państw o sprzyjającej infrastrukturze inwestycyjnej, ale również zajmuje pierwsze miejsce na świecie jeżeli chodzi o kwestię ochrony inwestorów mniejszościowych.

Kolejnym strategicznym krokiem, który ma promować rozwój w kraju jest powołanie inicjatywy Astana International Financial Centre. Instytucja, wzorowana na Międzynarodowym Centrum Finansowym w Dubaju, ma być bramą dla inwestycji zagranicznych na obszarze Azji Środkowej, Kaukazu, Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej, Bliskiego Wschodu, Zachodnich Chin, Mongolii i Europy. Za cel AIFC podaje się się przede wszystkim przyciągnięcie międzynarodowych inwestorów, dzięki stworzeniu atrakcyjnego środowiska dla inwestycji w dziedzinie usług finansowych. Całe przedsięwzięcie wymaga dostępu do najnowocześniejszych technologii z dziedziny informatyki. Z tego względu, już na samym początku powstania koncepcji AIFC zaczęto współpracować z ChRL.

Projekt Astana International Financial Centre, pod względem prawnym, opiera się głównie na Konstytucji Republiki Kazachstanu. Duże znacznie regulacyjne mają również Statut Konstytucyjny oraz ustawy AIFC, które zostały oparte na zasadach i normach prawa Anglii i Walii. W sprawach nieregulowanych przez Statut Konstytucyjny, brane są pod uwagę standardy wiodących światowych centrów finansowych oraz prawo Republiki Kazachstanu.

Rolą organów reprezentujących AIFC jest wzmacnianie globalnej integracji i promowanie wizji AIFC na całym świecie oraz nawiązywanie kontaktów z instytucjami i uczestnikami centrów finansowych, ze szczególnym uwzględnieniem sektora prywatnego. Zadaniem władz AIFC jest natomiast przyczynianie się do rozwoju miasta Nur-Sułtan jako globalnego centrum finansowego Azji Środkowej, Kaukazu, Bliskiego Wschodu, Europy, Chin Zachodnich i Mongolii.

Astana International Exchange (AIX) – nowoczesna giełda na miarę XXI wieku

Znaczącą część AIFC stanowi Astana International Exchange (AIX). Instytucja została powołana w celu stworzenia nowoczesnej infrastruktury dla kazachskiego rynku akcji. AIX działa według międzynarodowych umów i regulacji, starając się w sposób transparentny wypełniać swoje zadania. Warto również wspomnieć o partnerach AIX, do których zaliczają się: Giełda Papierów Wartościowych w Szanghaju, Goldman Sachs, Silk Road Fund i Nasdaq. Współpraca z wymienionymi ośrodkami dostarcza AIX najnowszych technologii do handlu i badań rynkowych. Niebagatelny wpływ na rozwój AIX ma również współpraca z Szanghajską Giełdą, która w znaczący sposób przyczynia się do płynności na rynku. Kooperacja stała się podstawą do włączenia AIFC do programu Inicjatywy Pasa i Szlaku. W chińskiej inicjatywie gospodarczej AIX pełni przede wszystkim rolę platformy przeznaczonej do kompleksowego planu prywatyzacji. W listopadzie 2018 roku prezydent Nursultan Nazarbayev oficjalnie zainicjował pierwsze transakcje akcjami.

AIX jest również zapleczem finansowym dla Inicjatywy, gdyż oferuje szeroko zakrojony cykl biznesowy opierający się o instytucje handlowe, rozliczeniowe i rozrachunkowe. W kompetencji giełdy leżą również rejestracja transferu danych oraz usługi informatyczne. AIX rozszerza zasięg działania na rynek euroazjatycki dla globalnej społeczności inwestycyjnej oraz krajów kontynentu. Instytucja zapewnia również dostęp do globalnych rynków kapitałowych i możliwość przyciągnięcia nowych inwestycji. Ze względu na uwarunkowania geopolityczne, serwis AIX dopuszcza nominowanie papierów wartościowych w USD, RMB, RUB, KZT.

Technologiczne zaplecze AIFC

Integralną częścią projektu Astana International Financial Centre jest również AIFC FinTech Hub. Centrum nowoczesnej technologii stwarza dogodne warunki oraz infrastrukturę dla rozwoju rynku technologii finansowych. Celem FinTech Hub jest przyciągnięcie start-upów, przedsiębiorców, ekspertów branżowych i wysoko wykwalifikowanych specjalistów z całego świata w celu powołania zdywersyfikowanego i rozwiniętego rynku inwestycyjnego w Kazachstanie. W oficjalnym manifeście instytucji można odnaleźć cele, które będą realizowane w ramach projektu. Warto przede wszystkim wspomnieć o budowaniu tzw. „globalnych pomostów” z międzynarodowymi społecznościami FinTech i tworzenie strategicznych relacji z kluczowymi graczami technologii finansowych.

Astana International Financial Centre stanowi szeroko zakrojony gospodarczy projekt będący narzędziem służącym do stymulowania rozwoju stolicy. Dzięki międzynarodowym współpracom, centrum jest ważnym ośrodkiem finansowym w Azji Środkowej i niewątpliwie ma potencjał, aby dorównać podobnym instytucjom znajdującym się w Europie i na Bliskim Wschodzie.

Za sukcesem AIX przemawia fakt, że jest jedyną giełdą w Azji Środkowej, która otrzymała wyróżnienie od HMRC. Status pozwala posiadaczom papierów wartościowych na tejże giełdzie na uprzywilejowane traktowanie zgodnie z brytyjskim prawem podatkowym. Tym samym AIX osiągnęła status „uznanej giełdy papierów wartościowych”. Cele przyświecające instytucjom wchodzącym w skład Astana International Financial Centre są bardzo transparentne. Na ich podstawie można wysnuć śmiały wniosek, że Astana International Exchange nie stanowi wyłącznie giełdy papierów wartościowych w ogólnym tego słowa znaczeniu. Władze kompleksu AIFC dążą przede wszystkim do rozwoju w okresie długoterminowym. Głównym zadaniem inwestycji, a szczególnie AIFC FinTech Hub jest współpraca z międzynarodowymi instytucjami finansowymi w celu tworzenia innowacji technologicznych z dziedziny finansów. Projekt AIFC jest szeroko zakrojonym planem rozwojowym, który ma wprowadzić kraj do grona najlepiej rozwiniętych państw świata.