Nowoczesne technologie alarmowania ludności

W dzisiejszych czasach wykorzystywanych jest wiele metod, aby szybko i efektywnie informować ludność o fakcie wystąpienia zagrożenia i sposobie działania w danym przypadku. Istniejące rozwiązania nie dają nam pewności, że wszystkie osoby znajdujące się w rejonie zagrożonym lub mogące się w nim znaleźć zostaną powiadomione. Opóźnione informowanie społeczeństwa może spowodować pogarszanie się bilansu zaistniałego zdarzenia – zwiększenie liczby ofiar oraz zwiększenie strat materialnych. Dodatkowo brak informacji dla ludności o zagrożeniu na danym obszarze postawi przed podmiotami ratowniczymi dużo większe wymagania. Wymagania te oparte są na uruchomieniu dużo większego potencjału sił i środków niż byłoby to konieczne przy odpowiednio funkcjonującym systemie wczesnego ostrzegania (SWO). Oczywiście angażowanie dużo większych sił i środków wiąże się ze znacznymi kosztami. Jednak tworzenie funkcjonalnego SWO nie tylko wiąże się z aspektem minimalizacji wydatków ale także z zapewnieniem skuteczności działań, oraz poprzez informowanie ludności – budowaniu zaufania do władz państwowych

https://pixabay.com

Analizując możliwości doskonalenia SWO trzeba szukać najbardziej dostępnych i najskuteczniejszych rozwiązań. Daje nam je ogólnodostępna telefonia komórkowa (ponad 86% Polaków posiada telefon komórkowy (wg opublikowanego sondażu Centrum Badania Opinii Społecznych). Ze względu na popularność SMS-ów jako formy komunikacji, istnieje przekonanie, że konstruując sprawny SWO należy rozwijać właśnie tę formę. W oparciu o ten system zrealizowano program budowy Regionalnych Systemów Ostrzegawczych (RSO).

Krótka charakterystyka SMS

Short Mesage Service zwany potocznie SMS działa w dwóch etapach tzn.:

• w pierwszej kolejności identyfikowani są użytkownicy sieci w obrębie danej komórki (zasięgu nadajnika);
• następnie dana informacja przekazywana jest poprzez Centra;

System cechuje się zgodnością z technologiami UMTS (Uniwersalnym Systemem Telekomunikacji Ruchomej) oraz GSM. System nie jest ograniczony lokalizacją stacji telefonii cyfrowej, co oznacza, że można go stosować w stosunku do wybranych użytkowników telefonii znajdujących się np. za granicą. Jak wygląda obieg informacji o zagrożeniu?

Kolejność działań jest następująca:

• organ administracji odpowiedniego szczebla (województwo, powiat, gmina) przesyła komunikat mający dotrzeć do ludności w określonym obszarze;
• operator odnajduje lokalizację użytkowników w zasięgu określonych komórek sieci GSM;
• operatorzy, lub organy administracji wysyłają komunikat za pośrednictwem SMSC do aktywnych użytkowników GSM we wskazanym obszarze.

Zaletą tego rozwiązania jest to, że infrastruktura funkcjonuje i jest gotowa do wykorzystania. Wada to systemy – potrzeba lokalizacji wszystkich użytkowników w obrębie wskazanych komórek + duża ilość użytkowników = długi czas oczekiwania na zlokalizowanie wszystkich użytkowników (wyobraźmy sobie lokalizowanie użytkowników podczas imprez masowych). To właśnie z organizacją imprez masowych wiąże się druga wada, a mianowicie: przy duże ilości połączeń system może zostać przeciążony. Konkurencyjnym w tym zakresie rozwiązaniem zdaje się być wykorzystanie systemu CBS.

Cellbroadcast System (CBS)

System ten pozwala operatorom na przesyłanie komunikatów w bardzo szybkim czasie do każdego telefonu w obrębie określonego obszaru.

Zasada funkcjonowania CBS:

• w pierwszej kolejności, jak w przypadku SMS, trafia do operatorów informacja mająca dotrzeć do ludności znajdującej się w obrębie określonej strefy;
• następnie przez operatorów określane jest pokrycie komórek sieci we wskazanej strefie i przesyłany jest komunikat do stacji bazowych działających w wybranych komórkach.
• Nie występuje potrzeba wyszukiwania danych osób w komórce i wykorzystywania personalnych danych użytkowników jak w przypadku lokalizowania przy alarmowaniu SMS.
• Zaletami tego nowoczesnego sposobu alarmowania ludności są:
• ze względu na to, że transmitowane są komunikaty z jednego punktu do określonej strefy, możliwe jest efektywne alarmowanie ludności w krótkim czasie;
• używany jest dedykowany kanał, co sprawia, że nie powstaną zakłócenia innych sieci;
• możliwe jest przesyłanie również obrazów w formie np. piktorgamów, co w przypadku obcokrajowców zapewni jednoznaczność komunikatu;
• dodatkowo możliwe jest rezerwowanie kanałów dla różnych języków;
• powszechność telefonów komórkowych jest gwarancją dotarcia do ludzi gdziekolwiek się znajdują (z wyłączeniem stref gdzie brak zasięgu).

Analiza możliwości i potrzeb wynikających z zastosowania CBS

Telefon komórkowy w dzisiejszych czasach stał się nieodłącznym elementem życia i głównym kanałem komunikacji. Spośród platform mogących dostarczać wiadomości, CBS jest oceniany jako platforma o największych możliwościach. W ramach standardów GSM i UMTS system ten był mało wykorzystywany. W tym systemie istnieje możliwość przesłania, przy zsynchronizowaniu z sygnałem alarmowym, wiadomości do wszystkich telefonów komórkowych w ciągu kilku minut przy zapewnieniu prywatności, tzn. bez podawania nazwisk ludzi ze strefy alarmowanej.

Telefon komórkowy jako urządzenie wielofunkcyjne, tzn.: telefon komórkowy, odtwarzacz MP3, organizer, w dzisiejszym społeczeństwie jest dodatkowym kanałem w układzie z istniejącymi kanałami komunikacyjnymi, a nawet jest ważniejszy jako platforma komunikacyjna z powodu tych i wielu innych funkcji –zegar, aparat fotograficzny, budzik… Ponadto system GSM jest systemem godnym zaufania, kontrolującym niechciane telefony i spamy.

Założenia techniczne CBS oznaczają możliwość wysyłania wiadomości tekstowych do wielu odbiorców jednocześnie. Porównując technologię SMS wysłanie 100 wiadomości tekstowych trwa około 30 sekund, a w technologii CBS w tym samym czasie można wysłać nawet 5 milionów informacji. Wysłanie wiadomości CBS nie jest czasowo uzależnione od ilości odbiorców. Taka wiadomość może być wysłana w ciągu kilku minut do użytkowników wszystkich aparatów. Nie jest zależna od szczytu obciążenia i przepływu fali. Może zawierać do 15 stron po 93 znaki, co daje wymiar ośmiu wiadomości tekstowych.

Zarejestrowanie się odbiorcy na kanale CBS i wyrażenie zgody na otrzymanie wiadomości może nakłonić go do podjęcia działań koniecznych i rekomendowanych przez władzę w danej chwili. Otrzymanie wiadomości przez użytkownika uzależnione jest od przebywania osoby w zasięgu sieci i uaktywnienia w swoim aparacie właściwego kanału. Tego nie trzeba będzie robić z nowymi aparatami, ponieważ kanał alarmowy będzie się uaktywniał automatycznie. Osoby znajdujące się w pewnej strefie CBS, nie muszą być rozpoznawalne, ponieważ CBS jest technologią nadawania, w której użytkownicy nie muszą się ewidencjonować, lecz w ustawieniach aparatu muszą jedynie wskazać, których kanałów nie chcą a które chcą otrzymywać.

W celu ujednolicenia standardów CBS z wymogami krajowymi, Komisja Europejska wystąpiła do ETSI z prośba o dokonanie standaryzacji systemu CBS. Głównym warunkiem wprowadzenia tego systemu jest posiadanie przez każdego operatora własnej CBC. Kilka państw Europy (np. Szwecja, Norwegia, Finlandia, Holandia) testuje zastosowanie systemu wiadomości tekstowych do alarmowania ludzi.

Generalnie, sieci telefonii komórkowej są gotowe do wdrażania systemu CBS, niemniej konieczne jest ujednolicenie sposobu aktywacji, nazewnictwo CBS, odrębny dźwięk dzwonka do wiadomości alarmowych oraz standaryzacja telefonów komórkowych w tym zakresie. Jednocześnie zakłada się, że te wymogi powinny być rozpowszechnione dla odbiorników w systemie UMTS.

W związku z ćwiczeniami przeprowadzonymi w Holandii w zakresie wykorzystania systemu CBS do alarmowania ludności o zagrożeniach wskazano inne konieczne warunki przy jego wdrażaniu:

• sygnał dzwonka powinien być jeden dla wiadomości alarmowych i powinny one mieć priorytet w tym systemie;
• telefony komórkowe w sprzedaży powinny mieć skonfigurowany kanał alarmowy;
• powinna istnieć możliwość archiwizowania ostatniej takiej wiadomości.
• Niezależnie od tych kwestii konieczne jest umocowanie formalno-prawne wykorzystania w/w systemu do alarmowania o zagrożeniach w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Już w Holandii przekonano się, że istotną sprawą w kwestii wprowadzenia systemu CBS są finanse. Ponieważ system jest o wiele bardziej skuteczny od SMS czy nawet mediów, to chętnie w kosztach takiej instalacji partycypują firmy prywatne (w Holandii wykorzystano w 40% środki państwowe i w 60% środki prywatnych firm, w tym również operatorów telekomunikacyjnych), które mogą wykorzystać system do celów komercyjnych, takich jak reklama usług, informacje o pogodzie, korkach czy informacje dla turystów (oczywiście poza kanałem priorytetów).

Podsumowując skuteczność systemu CBS do celów alarmowania ludności o zagrożeniach, na czoło wysuwają się jago cechy pozostawiające w tyle inne systemy używane dotychczas:

• ostrzeganie obywateli przebywających w chwili alarmu w różnych miejscach: domach, samochodach, miejscach publicznych, zakładach pracy;
• wykorzystywanie jednego kanału do przesyłania widomości, co umożliwia unikanie zakłóceń pracy innych sieci (w Holandii jest to kanał # 920);
• w przypadku różnych grup językowych (turyści) zarezerwowane są kanały dla różnych grup;
• możliwość przesyłania tekstów i obrazów;
• najbardziej istotna cecha – możliwość informowania ludności na określonym obszarze – przesyłanie w czasie rzeczywistym (przy maksymalnym opóźnieniu 3 sek.) autoryzowanej przez operatora informacji jednocześnie do milionów użytkowników.

Istotnym elementem jest tutaj również precyzja informacji docierającej do określonego obszaru zagrożenia oraz jej adekwatność wobec realnych zagrożeń występujących na tym, konkretnym obszarze.

Zastanawiające jest zatem dlaczego system, który istniał od wielu lat, nie został dotychczas wykorzystany. Wyjaśnienie jest proste: pieniądze. Po pierwsze: niezbędna jest współpraca między operatorami, a CBS jest zbyt dużym zagrożeniem rynkowym. Po drugie: taka inwestycja nie może być tylko formą ratownictwa, ale również musi zarabiać, a nie ma pewności co do skutków komercyjnego wykorzystania tej technologii. Dostosowanie sieci do systemu również pociąga za sobą koszty wyjaśnienia użytkownikom konieczności zmian ustawienia urządzeń. I na koniec – najbardziej istotny jest brak jednolitej, polskojęzycznej aplikacji do przeprowadzenia przedsięwzięcia.

W związku z powyższym, w celu wdrożenia systemu CBS niezbędne jest, aby aspekty te rozpatrywane były jako całość.